Duurzaam Elburg Jaaroverzicht 2023 - Uitgebreide en toegankelijke versie

Duurzaam Elburg - Jaaroverzicht 2023

“Wat hebben we bereikt en waar staan we nu?”

 In 2022 spraken we onze ambitie uit: een Duurzaam Elburg is een klimaatneutraal Elburg. Hiermee wordt bedoeld dat alles wat we in Elburg doen, geen negatieve gevolgen heeft voor het klimaat. Daarnaast moeten we ons beschermen tegen extreem veranderende weersomstandigheden door opwarming van de aarde. Die ambitie hebben we omgezet in acties. Het grote doel is om klimaatneutraal te zijn in 2050. Om daar te komen stippelden we een route uit met activiteiten voor de jaren 2022 – 2025 in ons Programma Duurzaamheid.

We doen het samen!
We kunnen dit natuurlijk niet alleen. Het vraagt om samenwerking met inwoners en ondernemers; iedereen die binding heeft met onze gemeente. Zo werken we ook samen met externe partijen: regiogemeentes, het Duurzaamheidsloket Noord-Veluwe, woningcorporaties, de netbeheerder, het waterschap en vaak lokale leveranciers. Samenwerking leidt tot meer draagvlak! Doe jij ook mee?

Onze doelen

ENERGIE

MOBILITEIT

CIRCULARITEIT

KLIMAAT

 

Energiebesparing en aardgasvrij maken van woningen

 

 

Verduurzaming bedrijfsleven

 

Meer duurzaam opgewekte elektriciteit

 

Minder CO2-uitstoot door duurzame mobiliteit

 

Elburg Circulair in 2050

 

Elburg klimaatbestendig in 2050

 

Resultaten in 2023

  • 30 adviestrajecten voor duurzaam Oostendorp
  • Haalbaarheidsonderzoek duurzame Vesting
  • 491 huishoudens bezocht door energieklusteams
  • 3.271 gratis kleine maatregelen toegepast
  • Energiemaatjes in actie
  • Nieuwe isolatieregeling vastgesteld voor 346 woningeigenaren
  • Witgoedregeling voorbereid
  • Zonnepanelenactie
  • Doe het zelf acties
  • Gratis coaches
  • En meer!
     
  • Met 9 bedrijven onderzoek naar smart energy hub Kruismaten
  • Onderzoek maatschappelijk vastgoed
  • Kansen zon-op-(grote)daken in beeld
  • 37 ondernemers blij gemaakt met een bijdrage uit het Winterfonds
  • Stimuleren thuiswerken
  • Verdieping in CO2 Prestatieladder eigen organisatie
  • Flinke vooruitgang met de Regionale Energie Strategie: stijging projecten met 265%!
  • Samenwerking Liander voor verzwaren stroomnet met 100 extra transformatorhuisjes
  • Veel aandacht voor netcongestie (tekort op stroomnet) en samenwerking Liander voor energiesysteem van de toekomst
  • Besluit vastgesteld voor laadpalen in openbare ruimte: zelf een laadpaal aanvragen kan
  • 41 nieuwe laadpalen geplaatst
  • Nieuwe locatie gratis slimme bandenpomp
  • Fietsparkeerplaatsen uitgebreid en extra onderhoud paden.
  • Bij nodige vervanging voertuigen/machines gemeente zoveel mogelijk elektrisch

 

Gestart met project “Met lokale netwerken op weg naar circulariteit”. Samen met gemeentes, onderwijsinstellingen en kennispartners om circulariteit lokaal en regionaal vorm te geven.

  • Subsidieregeling klimaatbestendige tuin: de regenton is het meest populair
  • Deze subsidie geldt nog steeds voor 6 verschillende maatregelen
  • Samen met de GGD het lokaal hitteplan opgesteld
  • Om de tuin te vergroenen, was de Tegeltaxi inzetbaar.

 


Meer weten over alle acties? We lichten ze hieronder uitgebreid toe!
 

                                                                                                                               

Waar zag je ons?

  • Tijdens de jaarlijkse Week van Duurzaamheid bereikten we in totaal zeker 500 inwoners op de markt op ’t Harde en in Elburg. Daarnaast deden ook 8 lokale ondernemers mee met een eigen actie.
  • In de media delen we informatie en acties in het wekelijkse huis-aan-huis blad, op social media en op de website. Bij buurtgerichte acties doen we daar een schepje bovenop met nieuwsbrieven, bijeenkomsten, mailingen en/of flyeracties. Je kunt niet om ons heen!
  • Uiteraard is het Duurzaamheidsloket Noord-Veluwe een eerste ingang voor vragen en tips. Vanaf maart 2023 is dit een nieuw loket, er is daarom vol ingezet op naamsbekendheid en inwoners weten de weg al goed te vinden. Via het loket kun je ook gratis een gesprek met een tuin-, energiecoach of energieadviseur aanvragen. In 2023 zijn er 35 gesprekken gevoerd.

Om duurzaamheid nóg meer op de kaart te zetten, werkten we aan een nieuwe meerjarige campagne: de Klimaatestafette Elburg. Onder het motto ‘samen lopen we de race voor een beter klimaat’ willen we iedereen in beweging krijgen, de huidige en volgende generatie. Zo geven we het stokje aan elkaar door. De website is al live en een ludieke aftrap volgt in het voorjaar van 2024!

Samen lopen we de race voor een beter klimaat.

ENERGIE

 

WONINGEN

Duurzaam Oostendorp
Het oostelijk deel van Oostendorp is één van de eerste gebieden die we aardgasvrij willen maken. Dit gebied leent zich hier goed voor omdat de woningen nog jong en al vrij goed geïsoleerd zijn. Uitgebreid onderzoek heeft laten zien wat nodig is, zoals het overstappen op een warmtepomp (in combinatie met zonnepanelen). Enkele bewoners maakten al deze overstap en er is een klankbordgroep actief. In 2023 is een collectieve actie voorbereid waarbij bewoners een uitgebreid advies en een op maat gemaakt aanbod kunnen krijgen om de woning aardgasvrij te maken. Dit heeft als groot voordeel dat voor bewoners het uitzoekwerk al is gedaan, zij worden begeleid en de overstap op aardgasvrij is daarmee een stuk makkelijker. De actie is gestart in februari 2024 en er zijn 30 adviestrajecten beschikbaar.

“De warmtepomp doet precies wat die moet doen: ons huis verwarmen en warm water leveren. We hebben de maandelijkse stookkosten met meer dan de helft kunnen verlagen. Daarmee verdienen we de investering terug.” Bewoner Oostendorp

 

Duurzame warmte Vesting
De Vesting is een bijzondere en unieke plek in onze gemeente vanwege de vele monumenten. Wij willen de Vesting klaarmaken om op termijn aardgasvrij te worden. Een Vesting die bestand is tegen klimaatverandering en die duurzaam is, een extra uitdaging bij oudere woningen en panden. Er is een haalbaarheidsonderzoek verricht naar duurzame alternatieven voor aardgas. Groen gas komt als beste optie naar voren. Daarvoor wordt samen met het Waterschap de haalbaarheid verkend, waarna we bewoners verder informeren. Bewoners zijn betrokken via bewonersavonden en er is een klankborgroep actief.

 

Aanpak Energiearmoede
Deze aanpak richt zich op huishoudens met een laag inkomen en hoog energieverbruik in woningen met een slecht energielabel.

  • Energieklus-teams hebben maar liefst 491 huishoudens geholpen met energiebesparing door een adviesgesprek aan huis met besparingstips én het toepassen van in totaal 3.271 gratis kleine maatregelen. Denk aan ledlampen, radiatorfolie, waterbesparende douchekop. Een zeer succesvolle actie!
  • Energiemaatje
    Doorlopend kunnen inwoners gratis gebruik maken van advies aan huis via een Energiemaatje. Zij houden ook inloopspreekuur bij de Kringloopwinkel en het Financieel Trefpunt.
  • Blik vooruit
    Ook in 2024 gaan we actief verder met collectieve acties voor de doelgroep Energiearmoede. Zoals met de isolatieaanpak voor slechte energielabels en een witgoedregeling. Wordt vervolgd!

“Het is fijn dat de gemeente meedenkt met kleine maatregelen. We zouden graag meer willen doen, alleen financieel zijn grote maatregelen een uitdaging.” Bewoner na klusbezoek

 

Isolatieaanpak slechte energielabels
Er is een lokale aanpak voor isolatie voor de jaren 2023 en 2024 vastgesteld voor woningen met slechte energielabels. Met deze aanpak kunnen we 346 woningeigenaren helpen met het isoleren van de woning door een isolatiesubsidie, advies en ontzorging. Doe-het-zelvers kunnen in aanmerking komen voor een klusbon. De regeling wordt in 2024 verder uitgewerkt en opgestart.

 

Transitiegereed maken woningen: zelf in actie
Doorlopend bieden we een combinatie van activiteiten en middelen aan om inwoners te stimuleren (zelf) stappen te zetten naar aardgasvrij wonen. Denk aan de inzet van het duurzaamheidsloket, collectieve inkoopacties, subsidies en goede voorlichting.

 

Kader Duurzame Gebiedsontwikkeling voor nieuwbouw
We willen kaders stellen zodat nieuwbouwwoningen zo duurzaam mogelijk worden ontwikkeld. Dit staat in de beginfase. We kiezen voor een praktische insteek; de kaders moeten vooral goed werkbaar zijn intern en voor de ontwikkelaars. De thema’s zijn bepaald en we zijn in gesprek met elkaar om hier verder vorm aan te geven.

 

Actie zonnepanelen
Eind 2023 organiseerden wij een collectieve zonnepanelenactie om het woningeigenaren makkelijker te maken te kiezen voor zonnepanelen. Voordeel van deelname: geen uitzoekwerk meer, één aanspreekpunt, de juiste prijs/kwaliteit en de mogelijkheid van een aantrekkelijke lening. Elburg is sowieso koploper: 5 op de 10 woningen hebben zonnepanelen!

 

Leningen
Er zijn verschillende leningen die kunnen helpen bij het toepassen van duurzaamheidsmaatregelen. Deze staan vermeld op onze website en bij het duurzaamheidsloket. Een grotere investering op die manier financieel uitspreiden, kan net het steuntje in de rug bieden. Nieuw in 2023 is de mogelijkheid voor VvE's om een duurzaamheidslening af te sluiten. De Toekomstbestendig Wonen Lening voor huiseigenaren blijft populair; deze is in 2023 maar liefst 50x verstrekt. Trend is dat hogere leningen worden aangevraagd om woningen gasloos of nul-op-de-meter te maken.

ENERGIE

BEDRIJFSLEVEN

Toekomstbestendige bedrijventerreinen
Voor bedrijventerrein Kruismaten in Elburg is een inventarisatie gemaakt naar de mogelijkheden om te verduurzamen. Met een groep van 8 bedrijven (grote energieverbruikers) worden de mogelijkheden onderzocht om een smart energy hub te realiseren.

 

Verduurzamen maatschappelijk vastgoed
In 2023 zijn meerdere gemeentelijke panden onderzocht op verduurzamingsmogelijkheden. Deze onderzoeken worden uitgevoerd door een provinciaal ondersteuningsteam in samenwerking met de gemeente. De resultaten worden verwerkt in gemeentelijke meerjaren onderhoudsplannen.

 

Zon op (grote) daken
In twee regionale sessies zijn de kansen voor zon-op-dak in beeld gebracht. Deze worden vertaald in een uitvoeringsstrategie voor de komende jaren.

 

Winterfonds
Het Winterfonds is een subsidie van de provincie Gelderland. Hiermee konden wij het MKB en maatschappelijke organisaties tegemoet komen bij hun gestegen energiekosten ten opzichte van het jaar daarvoor. Denk hierbij aan club- en buurthuizen, sportverenigingen, religieuze instellingen, horeca. In totaal zijn 37 aanvragen toegekend!

“Het zou jammer zijn als de activiteiten voor mensen met een beperkt sociaal netwerk moeten stoppen, door de hoge gasnota. Wij hopen dan ook van harte op een tegemoetkoming uit het Winterfonds.” Kerkelijke organisatie die we blij konden maken met een bijdrage uit het Winterfonds

 

Stimuleren thuiswerken
Medewerkers van de gemeente Elburg worden gestimuleerd om gemiddeld twee dagen per week thuis te werken. Minder autogebruik leidt immers tot minder CO2-uitstoot.

 

Goede voorbeeld
Elburg klimaatneutraal, geldt ook voor de eigen gemeentelijke organisatie. We hebben ons daarom verdiept in de CO2 Prestatieladder en zijn van plan de organisatie hiermee goed in beeld te brengen. Dit draagt bij aan het realiseren van onze eigen acties en ook duurzame inkoop zal hier een rol in krijgen.

ENERGIE

 

OPWEKKEN ELEKTRICITEIT

Regionale Energie Strategie
De Regionale Energiestrategie (RES) gaat over waar, hoe en hoeveel duurzame elektriciteit we als regio kunnen en willen opwekken, op welke manier we gebouwen duurzaam willen verwarmen, hoe we de energie en warmte gaan opslaan en welke netwerken er nodig zijn om die naar woningen en bedrijven te krijgen. Kijkend naar energie uit wind, zon, water en bodem.

De voortgangsrapportage liet zien dat er regionaal flinke vooruitgang is geboekt in de duurzame opwek in de periode tussen 2021 en 2023.
Sinds 2021 is het aantal gerealiseerde energieprojecten (windparken, zonneparken en grote zonnedaken) hard gegroeid in de RES-regio Noord-Veluwe. In 2021 waren er 140 gerealiseerde energieprojecten, inmiddels zijn dat er 757. Dat heeft geleid tot een stijging in opwek van duurzame elektriciteit van 265%: in 2021 werd er 0,0314 TWh duurzame elektriciteit opgewekt, inmiddels is dat 0,1147 TWh.

 

Verzwaren elektriciteitsnet
Om het (toekomstig) gebruik van meer stroom aan te kunnen, moet het stroomnet in de gehele gemeente Elburg worden uitgebreid. Hiervoor is in 2023 een samenwerkingsovereenkomst afgesloten met netbeheerder Liander voor het plaatsen van ongeveer 100 extra transformatorhuisjes. Het is de verwachting dat de uitvoering hiervan in 2025 start in de eerste wijken. Voor die tijd vindt eerst overleg plaats met inwoners en worden de plannen voor de exacte plaatsing gemaakt. Daar starten we mee in Oostendorp, omdat we in dit gebied als eerste de ambitie hebben om aardgasvrij te worden.

 

Netcongestie
De actuele problemen met tekorten op het stroomnet laten zien dat het belangrijk is nu al te werken aan het energiesysteem van de toekomst. Daarom werken we samen met Liander aan een energieactieplan voor de middellange termijn. Voor de korte termijn is netcongestie een obstakel voor de ontwikkeling van woningbouw, ontwikkelingen bij bedrijven en verduurzaming. Dit is in 2023 ten volle duidelijk geworden en zal de komende jaren vragen om verregaande maatregelen om te voorkomen dat ontwikkelingen tot stilstand komen.

MOBILITEIT

 

Laadpalen
Er is een participatie- en verkeersbesluit vastgesteld voor locaties voor laadpalen in de openbare ruimte t/m 2025. Vrijwel iedereen kan nu in de bebouwde kom een openbare laadpaal aanvragen op 100 meter of minder van de woning. Op onze website staat een kaart met alle locaties (bestaand, gepland en aan te vragen). Inwoners kunnen deze inzien en zelf een laadpaal aanvragen. Tot 2022 waren er 22 laadpalen geplaatst, daar zijn er in 2023 41 nieuwe aan toegevoegd.

 

Slimme bandenpomp
In november is er een nieuwe locatie gevonden voor de slimme bandenpomp, bij Winkelcentrum De Vrijheid in Elburg. Rijden met de juiste bandenspanning is goed voor het milieu en bespaart kosten. De bandenpomp is daarom voor iedere automobilist, 24 uur per dag, gratis te gebruiken. Hij is gemaakt van duurzaam materiaal en werkt geheel op zonne-energie.

 

Bevorderen van OV en fietsgebruik
Als werkgever communiceren we over regionale fietsstimuleringsacties. Qua werkzaamheden hebben we dit jaar het fietspad aan de Bovenweg op ’t Harde vernieuwd met een betonlaag, wat duurzamer is dan asfalt. En bij bushalte Zilverschoon in Elburg is het aantal fietsparkeerplaatsen uitgebreid om zowel gebruik van de fiets als de bus te stimuleren.

 

Verduurzamen eigen mobiliteit
Bij vervanging van voertuigen en machines wordt, indien mogelijk, overgestapt op elektrisch. Dit jaar zijn er 3 elektrische auto's voor handhaving en 2 voor dienstreizen aangeschaft. Op de begraafplaats is de graafmachine vervangen door een elektrische variant.

CIRCULARITEIT

Circulaire Economie
We zijn gestart met het regionale project “Met lokale netwerken op weg naar circulariteit”. In dit project wordt samengewerkt met andere gemeentes, onderwijsinstellingen Windesheim en Saxion en kennispartners. Deelnemende gemeenten worden ondersteund om het thema circulaire economie lokaal en regionaal vorm te geven.

KLIMAAT

Subsidie voor de tuin
Met een stimuleringsregeling worden inwoners in de regio Noord-Veluwe gesteund in het nemen van maatregelen om de tuin klimaatbestendig te maken. Dit geldt voor 6 verschillende maatregelen; het meest populair is de regenton.

 

Lokaal Hitteplan
Het lokaal hitteplan is in samenwerking met de GGD opgesteld. Het hitteplan wordt jaarlijks geüpdatet.

 

Tegeltaxi
Inwoners die hun tuin wilden vergroenen, konden hun tegels gratis laten ophalen door de lokale Tegeltaxi. Een volledig betegelde tuin maakt het in de zomer ook nog eens extra warm; meer groen is een aanrader!

“Ik kan het iedereen aanraden. Gebruik van de Tegeltaxi scheelt veel sjouwen, bespaart een paar ritjes naar de stortplaats én de tuin is nu groener.”  Bewoner ’t Harde.